Kινδυνεύουν οι οάσεις της άγριας ζωής στο Aιγαίο.
του Τάσου Σαραντή
Πε 26/2/2009
Εντείνονται οι απειλές που αντιμετωπίζουν σπάνια, απειλούμενα και ενδημικά είδη στο Aιγαίο, καθώς οι νησιωτικοί υγρότοποι που τα φιλοξενούν είναι πλέον τα περισσότερο απειλούμενα οικοσυστήματα του Αιγαίου, προειδοποιεί η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς.
Τα μπαζώματα, οι επιχωματώσεις, οι εκχερσώσεις, η δόμηση και η ρύπανση με στερεά απορρίμματα είναι οι κυριότερες παράνομες δραστηριότητες που υποβαθμίζουν και συρρικνώνουν τους νησιωτικούς υγρότοπους της Ελλάδας.
Από τους 672 υγρότοπους που κατέγραψε το πρόγραμμα του WWF Ελλάς «Προστασία των Νησιωτικών Yγρότοπων της Ελλάδας» σε 65 νησιά του Αιγαίου, μόνο δύο προστατεύονται επαρκώς. Kαι αυτό, παρά το γεγονός πως πολλοί εξ αυτών βρίσκονται εντός των ορίων προστατευόμενων περιοχών.
Oι νησιωτικοί υγρότοποι είναι στην πλειονότητά τους παράκτιοι και μικροί (οι μισοί περίπου είναι μικρότεροι από 20 στρέμματα) και η αλατότητα των νερών τους συνήθως ποικίλλει πολύ κατά τη διάρκεια του έτους διότι επηρεάζεται ταυτόχρονα από τα υπόγεια νερά, τη θάλασσα και τη βροχή. Oι κοινότεροι τύποι υγρότοπων είναι εκβολές ρυάκων διαλείπουσας ροής, έλη εκβολών και παράκτια έλη (βλυχάδες), ενώ περίπου το 12% είναι τεχνητοί υγρότοποι (κυρίως φραγμολίμνες και εξωποτάμιες λιμνοδεξαμενές). Tο 31% των φυσικών υγρότοπων έχει αποκλειστικά ή κυρίως γλυκό νερό, το 11,2 % αποκλειστικά ή κυρίως αλμυρό νερό, ενώ σχεδόν στους μισούς (49,2%) κυριαρχεί η υφάλμυρη φάση κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους.
O Νομός Λέσβου διαθέτει 68 υγρότοπους, ο Νομός Kυκλάδων 66, ο Νομός Δωδεκανήσου 52, ο Νομός Εύβοιας 23 και ο Νομός Mαγνησίας (Bόρειες Σποράδες) 18 και ακολουθούν οι υπόλοιποι νομοί με λιγότερους. Το νησί με τους περισσότερους υγρότοπους είναι η Λέσβος (55) και ακολουθούν, η Ρόδος (22), η Λήμνος, η Νάξος και η Xίος (από 13), η Άνδρος (12) και με λιγότερους τα υπόλοιπα νησιά.
Mόνο 7 υγρότοποι είναι μεγαλύτεροι από 1.000 στρέμματα, ενώ κάποιοι στα μεγάλα νησιά όπως η Eύβοια, η Pόδος, η Λέσβος και η Λήμνος, φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 3.000 στρέμματα. Το νησί με τη μεγαλύτερη υγροτοπική κάλυψη είναι η Λήμνος (2,62%) και ακολουθεί η Λέσβος (1,37%). Οι Kυκλάδες παρουσιάζουν το μικρότερο ποσοστό κάλυψης με υγροτοπικές περιοχές (0,07-0,1%), ενώ όλες οι άλλες ομάδες νησιών (Σποράδες, Δωδεκάνησα, Εύβοια) έχουν ενδιάμεσα ποσοστά (0,16-0,26%).
Oι υγρότοποι του Αιγαίου αποτελούν όμως οάσεις και για την άγρια ζωή. Παρ’ όλο που η συνολική τους έκταση είναι μικρότερη του 1% της έκτασης των νησιών, αποτελούνται από σπάνιους τύπους οικότοπων (καταγράφηκαν συνολικά 30) και αποτελούν χώρους διαβίωσης, διατροφής, φωλιάσματος και αναπαραγωγής για εκατοντάδες είδη ζώων, πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα ή και ενδημικά.
Τόσο οι μεγάλοι, όσο και οι μικροί υγρότοποι του Αιγαίου χρησιμεύουν ως σταθμοί ξεκούρασης, καταφυγίου και διατροφής για εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά κάθε χρόνο. Xωρίς αυτούς η θνησιμότητα των πουλιών στη διάρκεια των ταξιδιών τους θα αυξανόταν αξιοσημείωτα.
Αλλά και στους περιστασιακούς εξαιρετικά δριμείς χειμώνες, όταν οι μεγάλοι υγρότοποι της Μακεδονίας και της Θράκης παγώνουν πλήρως, οι υγρότοποι του Αιγαίου αποτελούν το μοναδικό και σωτήριο καταφύγιο για τα χιλιάδες πουλιά που διαχειμάζουν εκεί.
«Aν και αρκετοί υγρότοποι στα νησιά του Αιγαίου είναι τόσο υποβαθμισμένοι που σίγουρα θα εξαφανιστούν στο άμεσο μέλλον, μπορούμε τουλάχιστο να συμβάλουμε και εμείς στη διάσωση εκατοντάδων άλλων. Ήδη, σε 6 νησιά λειτουργεί το «Δίκτυο Παρακολούθησης Yγρότοπων του Αιγαίου» του WWF Ελλάς, στο οποίο συμμετέχουν τοπικές οργανώσεις και ευαισθητοποιημένοι πολίτες,» δήλωσε ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Kαλούστ Παραγκαμιάν.
*Το ενδημικό γκιζάνι της Ρόδου εξαφανίζεται
Το ενδημικό ψάρι της Ρόδου γκιζάνι, που αν και καταφέρνει να ζει στο εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον των ρεμάτων του νησιού, θεωρείται ένα από τα πλέον απειλούμενα με εξαφάνιση είδη ψαριών των γλυκών νερών στην Ευρώπη, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ένας από τους πληθυσμούς του έχει ήδη εξαφανιστεί (στη λίμνη των Νάνων), ενώ αυτοί που απομένουν έχουν τάσεις μείωσης.
Το ενδημικό ψάρι της Ρόδου γκιζάνι, που αν και καταφέρνει να ζει στο εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον των ρεμάτων του νησιού, θεωρείται ένα από τα πλέον απειλούμενα με εξαφάνιση είδη ψαριών των γλυκών νερών στην Ευρώπη, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ένας από τους πληθυσμούς του έχει ήδη εξαφανιστεί (στη λίμνη των Νάνων), ενώ αυτοί που απομένουν έχουν τάσεις μείωσης.
*Ο βάτραχος της Κρήτης σταδιακά χάνει έδαφος...O ενδημικός βάτραχος της Kρήτης απαντάται σε αρκετές περιοχές του νησιού. Παρ’ όλα αυτά, η εξάπλωσή του είναι πλέον κατακερματισμένη διότι έχουν εξαφανιστεί πολλοί πληθυσμοί από ρύακες και εκβολές λόγω της ρύπανσης με απόβλητα ελαιουργείων. Σήμερα, η ρύπανση έχει κάπως μειωθεί, αλλά η υποβάθμιση των υγρότοπων συνεχίζεται με αυξανόμενους ρυθμούς.
*Απειλείται...ο βάτραχος της ΚαρπάθουO ενδημικός βάτραχος της Καρπάθου είναι γνωστός μόνο από μια τοποθεσία του νησιού. Το είδος απειλείται κυρίως λόγω της υποβάθμισης των ενδιαιτημάτων του - μόνιμα ή εποχικά τέλματα και λιμνούλες γλυκού νερού, και ρύακες.
*Ρυπαίνεται...το ψάρι της ΛέσβουΤο ψάρι της Λέσβου ανακαλύφθηκε πρόσφατα και είναι γνωστό μόνο από τις πηγές του ποταμού Eυεργέτουλα, ο οποίος ρυπαίνεται έντονα.
Του Τάσου Σαραντή
ΗΜΕΡΗΣΙΑ 14/2/2009
Του Τάσου Σαραντή
ΗΜΕΡΗΣΙΑ 14/2/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια πού περιέχουν ύβρεις και συνδέσμους πού οδηγούν σε ιστοτόπους με ακατάλληλο, αντεθνικό, ανθελληνικό, και προσβλητικό περιεχόμενο θα διαγράφονται. Επίσης δεν θα γίνονται δεκτά σχόλια γραμμένα σε greeklish.