Η Αγκυρα μεθοδεύει τετελεσμένα στο Αιγαίο

Τι σημαίνει η ελεγχόμενη κλιμάκωση της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αρχιπέλαγος

Δεν αποκλείεται και θερμό επεισόδιο μετά τις εκλογές

ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2009

ΜΕ ΕΠΙΜΟΝΗ και υπομονή η Αγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία τετελεσμένων στο Αιγαίο, τη στιγμή που η Αθήνα βρίσκεται βυθισμένη σε προεκλογική ραστώνη. Αυτή είναι η άποψη στην οποία συγκλίνουν κορυφαίοι παράγοντες των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας, παρατηρώντας την ελεγχόμενη κλιμάκωση της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.
Ωστόσο οι εκτιμήσεις για το αν η Τουρκία επιθυμεί να προκαλέσει τώρα ένα θερμό επεισόδιο διαφέρουν. Δεν είναι λίγοι όμως όσοι φοβούνται ότι εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο η Αγκυρα είναι αυτή τη φορά αποφασισμένη να ζητήσει επιτακτικά συνομιλίες για όλο το πακέτο των θεμάτων του Αιγαίου- έτσι όπως εκείνη τα αντιλαμβάνεται-, καθώς αισθάνεται να έχει τουλάχιστον την κατανόηση της Ουάσιγκτον σε αρκετές από τις διεκδικήσεις της.

Υψηλόβαθμοι διπλωμάτες εξηγούν ότι απώτερος σκοπός της Τουρκίας παραμένει πάντα η διχοτόμηση του αρχιπελάγους. Και προς τον σκοπό αυτόν ενεργεί με συγκεκριμένο σχέδιο. Θέλει, πρώτον, να θεμελιώσει με πράξεις τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Δεύτερον, να ουδετεροποιήσει τις ελληνικές θέσεις στο θέμα της διαφοράς έξι και 10 ναυτικών μιλίων μεταξύ αιγιαλίτιδας ζώνης και εναέριου χώρου (ζήτημα στο οποίο οι τουρκικές θέσεις ταυτίζονται πλήρως με τις αμερικανικές). Τρίτον, να περιορίσει τα όρια του FΙR Αθηνών στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας στο Αιγαίο. Τέταρτον, να ακυρώσει τα ελληνικά επιχειρήματα περί υφαλοκρηπίδας των νησιών. Και, πέμπτον, «να παγώσει» την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων εντός της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η Αγκυρα δεν διστάζει να αμφισβητεί ακόμη και επιλογές της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) ή να διακινδυνεύει ατυχήματα στον εναέριο χώρο του Αιγαίου. Οι συνεχιζόμενες και την εβδομάδα που πέρασε παρενοχλήσεις μέσω ασυρμάτου σε ιπτάμενα μέσα της ευρωπαϊκής υπηρεσίας FRΟΝΤΕΧ για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης και το πρόσφατο περιστατικό με τα τουρκικά μαχητικά που πέρασαν σε κοντινή απόσταση από αεροσκάφος των Ολυμπιακών Αερογραμμών εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο. Οι παρενοχλήσεις μέσω ασυρμάτου σε αεροσκάφη που κατά την άποψη της Αγκυρας εισέρχονται σε τουρκικό εναέριο χώρο (!) αποτελούν ουσιώδη ποιοτική διαφοροποίηση. Και, κατά την άποψη ορισμένων, συνιστούν το τελευταίο βήμα προτού αρχίσουν οι Τούρκοι να αναχαιτίζουν ελληνικά αεροσκάφη ή ευρωπαϊκά ελικόπτερα.

Παράλληλα αποπειράται να εκμεταλλευθεί και τις διεργασίες εντός του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο της οριστικοποίησης της νέας δομής της Συμμαχίας. Η υπόθεση της διασύνδεσης (connectivity) ελληνικών και τουρκικών ραντάρ χρησιμοποιείται έντεχνα από την Αγκυρα, η οποία επιμένει να προσφέρει για τον σκοπό αυτόν συγκεκριμένα ραντάρ κοντά στα μικρασιατικά παράλια, τα οποία είναι φυσικό ότι «βλέπουν» ως το μέσο του Αιγαίου σε άλλη μία προσπάθεια έμμεσης διχοτόμησής του. Οι Τούρκοι επιδιώκουν μέσω της διασύνδεσης να χαρακτηρίζονται «φιλικά» τα ίχνη των τουρκικών αεροσκαφών που προβαίνουν σε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου ή παραβάσεις του FΙR Αθηνών, ώστε να μην αναχαιτίζονται από ελληνικά μαχητικά, καθώς και να μην υποβάλλουν σχέδια πτήσεως. Διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές σημειώνουν ότι το ΝΑΤΟ θα προτιμούσε την προσφορά από την Αγκυρα κάποιων ραντάρ πιο βαθιά στην τουρκική επικράτεια, ώστε να έχει ευρύτερη εικόνα. Προς το παρόν πάντως οι ελληνοτουρκικές συζητήσεις για τα ραντάρ υπό την αιγίδα της Συμμαχίας έχουν αποβεί άκαρπες.

Ωστόσο σε διπλωματικούς κύκλους με τους οποίους συνομίλησε «Το Βήμα» διατυπώνονται διαφορετικές εκτιμήσεις για τις προθέσεις της τουρκικής πλευράς. Ορισμένοι εκφράζουν σαφείς φόβους ότι «η Αγκυρα θα επιδιώξει κατά το διάστημα μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου να προκαλέσει την Αθήνα, ιδιαίτερα αν το αποτέλεσμα δεν βγάλει ισχυρή κυβέρνηση». Κάποιοι άλλοι όμως σημειώνουν ότι οι Κασσάνδρες που μιλούν για θερμό επεισόδιο ως τον Δεκέμβριο προτρέχουν. «Αν και η Αγκυρα φαίνεται να έχει πλέον κατανοήσει ότι η ενταξιακή πορεία της προς την ΕΕ συναντά ανυπέρβλητα εμπόδια,δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε μια ενέργεια που θα έπληττε σοβαρά το προφίλ της ευρισκόμενης σε κομβικό σημείο χώρας που συμβάλλει στην επίλυση συγκρούσεων» επισημαίνουν. Προσθέτουν όμως πως «αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχίσει να προβάλλει τις πάγιες διεκδικήσεις της».

Η Τουρκία «γκριζάρει» και τους Φούρνους Oι συνεχιζόμενες είσοδοι τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών στον ελληνικό εναέριο χώρο αλλά και στο FΙR Αθηνών, ιδιαίτερα όμως οι υπερπτήσεις σε Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι και Φούρνους, είναι ενδεικτικές των προθέσεων της Αγκυρας. Πόσο μάλλον που τα τουρκικά αεροσκάφη πετούν σε σχηματισμούς μάχης των οκτώ, δηλαδή αναχαίτισης ελληνικών αεροσκαφών και εν συνεχεία εικονικών βομβαρδισμών στόχων. Εσχάτως μάλιστα η τουρκική πολεμική αεροπορία επιμένει σε υπερπτήσεις στους Φούρνους, προχωρώντας πιο μέσα στην ελληνική επικράτεια σε σχέση με το Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι. Ηδη στο μυαλό παραγόντων της ελληνικής διπλωματίας έχουν αρχίσει να κυοφορούνται σκέψεις για πιο δυναμικές αντιδράσεις στην τουρκική προκλητικότητα.

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, γνώση των οποίων έχει «Το Βήμα», οι Τούρκοι χρησιμοποιούν εσχάτως στο Αιγαίο και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), τα οποία έχουν νοικιάσει από τους Ισραηλινούς και τα αξιοποιούν για να «ακτινογραφήσουν» τις περιοχές που αμφισβητούν. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι στο στόχαστρο της Αγκυρας δεν βρίσκονται πλέον μόνο ακατοίκητες νησίδες ή βραχονησίδες, αλλά και κατοικημένα νησιά, όπως οι Φούρνοι. Επιχειρώντας να τα «γκριζάρει», επιθυμεί να αμφισβητήσει και ένα από τα βασικά επιχειρήματα της Αθήνας, ότι δηλαδή τα κατοικημένα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα.

Παράλληλα η Τουρκία επιδιώκει να τορπιλίσει τις συνομιλίες Αθήνας- Καΐρου για καθορισμό των ΑΟΖ τους. Η «διπλωματία της κανονιοφόρου» που ακολουθεί στην περίπτωση του Καστελόριζου και της Κυπριακής Δημοκρατίας, η έκδοση αδειών έρευνας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και οι πιέσεις που ασκεί στην Αίγυπτο ώστε να μην προχωρήσουν οι συνομιλίες με την Ελλάδα υπηρετούν τον σκοπό αυτόν. Αλλωστε οι Αιγύπτιοι εμφανίζονται τελευταία να κωλυσιεργούν στις συζητήσεις με την ελληνική πλευρά, ένδειξη ότι λαμβάνουν πολύ σοβαρά τις τουρκικές προειδοποιήσεις.

πηγή